سایه سنگین نابرابری قدرتها بر نابرابری درآمدی
یک اقتصاددان میگوید: ساختار اقتصادی ایران به گونهای است که برخی با استفاده از منافع که فرصتهای نابرابر در اختیارشان قرار داده است، درآمدهای قابل توجهی کسب میکنند. این در حالی است که آحاد جامعه از آن بیبهرهاند و این موضوع عامل گسترش فقر و نابرابری در کشور است.
محمود جامساز درباره سخنان اخیر نوبخت مبنی بر رساندن ضریب جینی به ۰.۳۴ و سخنان اخیر نهاوندیان مبنی بر بالا بردن ۱۰ میلیون نفر از جمعیت کشور به بالای خط فقر اظهار کرد: یکی از خصوصیات کشورهای با اقتصاد دولتی، توزیع فقر به جای توزیع ثروت است. به این مفهوم که هر چه انباشت سرمایه و درآمد بر اقشار درآمدی بالا که وابسته به قدرتهای انحصاری دولت و رانتهای اطلاعاتی و سیاسی است، بیشتر شود، به شدت درجه فقر و نابرابری درآمدها و گسترش دامنه آن افزوده میشود. چرا که سهم اندکی از منابع به اقشار فقیر و کمدرآمد جامعه میرسد.
این اقتصاددان با اشاره به اینکه در تحلیل و بررسی سطح نابرابری درآمدها در یک جامعه از روشهای متعددی استفاده میشود که یکی از معمولترین و متعارفترین آنها محاسبه ضریب جینی است که توسط آمارشناس ایتالیایی، کورادو جینی در سال ۱۹۱۲ ابداع شد، گفت: این ضریب کمیتی بین صفر و یک است که به ترتیب حداقل و حداکثر نابرابری را نشان میدهد. هر چه تعداد فقرا در کشوری افزایش یابد و یا تعداد بیشتری از آحاد جامعه زیر خط فقر و همچنین خط فقر نسبی قرار گیرند، ضریب جینی بیشتر متمایل به یک میشود و عکس آن نیز صادق است.
وی ترکیب و توزیع جغرافیایی جمعیت در یک کشور را دارای اهمیت ویژهای دانست و متذکر شد: به طور مثال وضعیت فقر در مناطق روستایی با مناطق شهری در بسیاری از کشورها متفاوت است، ولی ضریب جینی را نسبت به میانگین درآمدی جمعیت کل کشور مقیاس میگیرند. البته توسعهیافتگی و یا عدم توسعه یافتگی در کشورها را نمیتوان از منظر مقدار ضریب جینی آنها مقایسه کرد، همچنان که ضریب جینی در یک کشور توسعه یافته و یا ثروتمند ممکن است با ضریب جینی در یک کشور فقیر یکسان باشد. اما در یک کشور فقیر وضعیت اقتصادی، معیشتی، بیکاری، رکود و ... باعث تنازل سطح زندگی مردم میشود.
او ادامه داد: به طوری که ممکن است سطح زندگی متوسط در یک کشور فقیر به مراتب از سطح زندگی اقشار فقیر در یک کشور توسعه یافته نیز پایینتر باشد. به طور